Czy złość jest zła?

Złość, wściekłość, agresja. Tematy bardzo obszerne i zarazem w swojej istocie indywidualne. Dotyczą nie tylko dzieci. My dorośli, również nie zawsze jesteśmy w stanie rozpoznać źródła gniewu, a co gorsza kontrolować go w akceptowany dla otoczenia sposób.

Przyczyn wybuchów złości może być bardzo dużo. U dzieci jest ich znacznie więcej.

Dlaczego?

Młody człowiek w trakcie rozwoju nieustanie nabywa nowych umiejętności we wszystkich sferach swojego życia i nie zawsze odnosi sukces. Nauka chodzenia, rysowania, jazdy na rowerze, dzielenia się, czytania…itd., nie raz kończy się napadem gniewu.

Czy to powód do zmartwień?

Absolutnie nie. Złość, to emocja jak każda inna. Niepokoić może nas jedynie sposób jej wyrażania. Łatwo wtedy kogoś lub siebie zranić. Wówczas mamy do czynienia z agresją.

Agresji nie dziedziczy się w genach. Jest ona cechą osobowości. Możemy się różnić jedynie jej nasileniem. Niektóre osoby są z natury bardziej gniewne lub drażliwe, ale bez wątpienia, każdy jest do niej zdolny i każdy ją przejawia! Do zachowań agresywnych przyczyniają się emocje, pobudzenie i wrogie myśli.

Co czułeś/aś, gdy ktoś zajechał Ci drogę, wepchnął się w kolejkę lub negatywnie skomentował Twoje zachowanie lub ubiór?

A może czułeś/aś kiedyś rozdrażnienie lub podobny emocjonalny dyskomfort po obejrzeniu filmu „naładowanego” przemocą?

Otóż to!

Agresję najłatwiej wywołać m. in. prowokacją lub oglądaniem jej w wykonaniu innych.

Agresywne zachowanie dziecka często wywołuje również u nas masę trudnych emocji. Wśród nich jest złość. Czy możemy sobie na nią pozwolić?

Oczywiście!

Ale pod takimi samymi warunkami jak u dzieci. Nie raniąc!

„Jesteś niegrzeczny!”,

„Czy Ty zawsze musisz pyskować?”

„Czemu ciągle o czymś zapominasz?”

Jesteśmy mistrzami krytyki! Nie raz moglibyśmy sobie przyznać złoty medal w tej kategorii.

Jeśli otoczenie dziecka nie jest akceptujące, to nie będzie ono w stanie nabyć nowych umiejętności.

I nie chodzi tu o akceptację niewłaściwych zachowań, ale o akceptację i miłość do młodego człowieka, który te zachowania przejawia.

Jeśli czujesz różnicę miedzy: „Jesteś zły i niegrzeczny!” a „Twoje zachowanie było złe.” To już połowa sukcesu.

Osobisty przekaz, nawet wypowiedziany w złości, nie przyniesie złych skutków żadnej ze stron.

Można powiedzieć: „Jestem bardzo zdenerwowany/na tym, że uderzyłaś Jasia. To MI się nie podoba. CHCĘ, żebyś trzymała ręce przy sobie.” Albo: „Widzę, że jesteś zdenerwowany i uderzyłeś Kubę. Jest MI bardzo przykro. CHCĘ, żebyś trzymał ręce przy sobie.”

Taka reakcja możliwa jest dopiero wtedy, gdy emocje u dziecka i u nas opadną na tyle, że jest ono w stanie nas wysłuchać, a my jesteśmy w stanie do niego mówić.

A co robić, kiedy złość wypełnia całe ciało i umysł? Kiedy, dziecko jest tak wzburzone, że nic jeszcze do niego nie dociera?

Temu przyjrzymy się w następnym poście.

Literatura:

Brazelton, T. B, Sparrow, M., D. (2017). Złość i agresja u dzieci. Sopot: GWP

Juul, J. (2013). Agresja - nowe tabu. Podkowa Leśna: MiND

Wojciszke, B. (2018). Psychologia społeczna. Warszawa: Scholar